Redakcja małej kultury współczesnej zaprasza do współtworzenia dużej  kultury współczesnej – przekazujemy zaproszenie autorów numeru tematycznego „Kultury Współczesnej” – Emocje w późnym kapitalizmie:

Ostatnie lata w naukach o społeczeństwie i kulturze przyniosły wzmożone zainteresowanie wzajemnymi relacjami pomiędzy życiem ekonomicznym a życiem emocjonalnym. Jest to związane z rosnącym znaczeniem emocji w przestrzeni rynku kapitalistycznego z jednej strony i z postępującą kolonizacją życia wewnętrznego przez rynek z drugiej. Samo splatanie się emocji i rynku nie jest procesem nowym – wystarczy przypomnieć tu uwagi Georga Simmla o kulturze czy prace szkoły frankfurckiej – lecz w postindustrialnej fazie kapitalizmu proces ten nabiera nowej dynamiki. Emocje zapośredniczone przez rynek informacji, marek czy doznań stały się elementem codziennego doświadczenia ludzi a doświadczenie to można rozpatrywać jako „afektywną pracę”, w której ekonomiczna wartość rodzi się z inspirowanych przez rynek przeżyć. W obsługę tych procesów zaangażowani są nowi profesjonaliści (badacze rynku, menedżerowie, trenerzy biznesu, doradcy wizerunku), którzy wytwarzają użyteczną dla rynku techniczną wiedzę o emocjach.

Kulturę późnego kapitalizmu cechuje szczególny sposób rozumienia jednostki – podmiotu, mający źródła przede wszystkim w myśli psychoanalitycznej. Podmiot tworzony jest w relacjach, kierowany w znacznym stopniu przez motywacje popędowe i afektywne, jest równocześnie zdolny do refleksyjnego wglądu w siebie, a jego świadomość ma zawsze charakter dialogiczny i relacyjny. Konsekwencją tych założeń jest rozwój kultury ekspresyjnego indywidualizmu, w której szczególną wartość przypisuje się doświadczaniu świata i wyrażaniu siebie na poziomie emocjonalnym, „autentyczności” i „samorealizacji” – w dyskursie liberalnym normatywnie wiązanym z wolnością.

Rynek coraz silniej wykorzystuje potencjał drzemiący w takiej konstytucji podmiotu: oferując narzędzia komunikowania ułatwiające „bycie sobą”, otaczając produkty afektywną aurą czy oczekując od pracowników „miękkich kompetencji”. Emocje stają się przedmiotami eksperckiej wiedzy i wiedza o nich jest wtórnie włączana w praktyki życia codziennego. Współczesne media angażują odbiorców w emocjonalną pracę uwagi i empatii, zachęcając ich do współtworzenia przekazu i wyrażania siebie np. w społecznościach web 2.0. Tak zwani celebryci mają wymierną rynkową wartość, która jest oparta na pozornie niewymiernych cechach takich jak wizerunek, seksualny magnetyzm i „to coś”, co czyni z nich osoby nawiedzające fantazje widzów. To napięcie między ulotnymi emocjonalnymi jakościami a ilościową logiką pieniądza jest szczególnie widoczne w polu konsumpcji, gdzie pojęcie „marki” mediuje między pożądaniem konsumentów a interesem korporacji. W kulturze korporacyjnej z kolei dyspozycje emocjonalne są traktowane jako kwalifikacje zawodowe i rozwijane poprzez działania takie jak treningi interpersonalne czy coaching. Jednocześnie kolejne kryzysy coraz silniej pokazują, że rynek, korporacje i pieniądze same są bardziej „emocjonalne” niż chciałaby tego klasyczna teoria ekonomiczna – od giełdowych panik i baniek spekulacyjnych, przez praktyki podejmowania ryzyka zacierające strzeżoną wcześniej granicę między giełdą a kasynem, po retorykę „optymizmu konsumenckiego” i „nastrojów inwestorów”. Wyłania się uprzywilejowujący emocje dyskurs podkreślający rolę empatii w zarządzaniu, intuicji w podejmowaniu decyzji i emocjonalnego wizerunku w komunikowaniu się. Systematyczna refleksja nad wzajemną relacją między emocjami a późnokapitalistycznym rynkiem pozwala zatem nie tylko lepiej zrozumieć kondycję jednostki w tej kulturze, ale także uporządkowuje – często chaotyczny – obraz wzajemnych relacji sfer pracy, konsumpcji i komunikacji. Znaczenie przypisywane emocjom w nowym kapitalizmie jest kluczem do opisu sposobów urządzenia rynkowej rzeczywistości, a więc także naszego codziennego doświadczenia. Ten numer „Kultury Współczesnej” ma dwa wzajemnie powiązane cele. Po pierwsze, chodzi o przegląd wybranych kierunków refleksji nad wzajemnym kształtowaniem się tego, co afektywne i tego, co ekonomiczne, we współczesnej kulturze. Drugi cel to rozważenie użyteczności tych refleksji dla diagnozy współczesnej polskiej kultury w ponad 20 lat po transformacji ustrojowej.

Koncepcja numeru: Agata Dembek, Mateusz Halawa, Marek Krajewski

Czekamy na artykuły, które łączą refleksję teoretyczną z obserwacjami empirycznymi (format: do 40 tys. znaków ze spacjami, streszczenie do 500 znaków, krótka nota o autorze), zwłaszcza zaś poświęcone:

• kulturze korporacyjnej, w tym: grom szkoleniowym, treningom integracyjnym czy coachingowi, w kontekście nabywania „miękkich” kompetencji emocjonalnych i ucieleśniania elastycznego rynku pracy;
• nowym praktykom i dyskursom zarządzania sobą i ludźmi we współczesnej korporacji;
• kulturze popularnej jako rynkowi „osobowości” oraz formom komercjalizacji życia wewnętrznego i wytwarzania wartości przez odczuwanie i doświadczanie;
• kulturowemu znaczeniu marketingu, reklamy i badań rynku, w tym: marce, zarządzaniu wizerunkiem oraz przenikaniu teorii, pojęć i metod marketingu ze sfery rynku do sfer polityki i komunikacji społecznej;
• efektom wytwarzania wiedzy na temat emocji i próbom sterowania emocjami konsumentów.

Zachęcamy również do nadsyłania recenzji nowych, polskich lub obcojęzycznych książek podejmujących te tematy.

Maksymalna objętość publikowanych w „Kulturze Współczesnej” artykułów to 40 000 znaków ze spacjami, w przypadku recenzji 5400 znaków ze spacjami.

Teksty prosimy przesyłać na adres kwartalnik@nck.pl lub kw.emocje.afekty.kapitalizm@gmail.com do 20 stycznia 2012 r. Decyzje o przyjęciu do druku zostaną ogłoszone 1 marca 2012 r.