Wieś 4/2015

rozmowa: bez tytułu o wsi. teorie działań artystycznych

Zapis rozmowy Agnieszki Daukszy, Tomasza Rakowskiego, Daniela Rycharskiego i Szymona Maliborskiego przeprowadzonej podczas spotkania zorganizowanego w ramach konferencji naukowej „Wieś: miejsce, doświadczenie, opowieść. Spojrzenia transdyscyplinarne”, 9 maja 2015 r. Spotkanie zostało zorganizowane przez Koło Naukowe Antropologów Literatury i Kultury UJ we współpracy z Ośrodkiem Badań nad Kulturami Pamięci UJ. Rozmowę spisał Paweł Łyżwiński.     AGNIESZKA DAUKSZA: …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

weronika parfianowicz-vertun: intro

fot. Jerzy Parfianowicz

Debata nad chłopskimi korzeniami kultury polskiej zatacza w ostatnich latach coraz szersze kręgi i skutkuje coraz bardziej różnorodnymi przedsięwzięciami naukowymi, artystycznymi i publicystycznymi, adresowanymi do szerokiego grona odbiorców i odbiorczyń. Proponując wieś jako temat najnowszej odsłony „małej kultury współczesnej” chcemy zabrać głos w tej dyskusji. Zależy nam jednak nie tyle na podsumowaniu jej najważniejszych tez, …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

marcin gołąb: plac zabaw w każdej wsi, trampolina przy każdym domu. przyczynek do badań nad miejscem dziecka na współczesnej polskiej prowincji

fot. Marcin Gołąb

Na południowym skraju Borów Tucholskich, gdzie latem świeże powietrze i lasy pachnące igliwiem przyciągają grzybiarzy, a rzeka Brda amatorów sportów wodnych, leży Bielsko. Jest to niewielka wieś w gminie Koczała, w powiecie człuchowskim – liczba jej mieszkańców nie przekracza pół tysiąca. Z rolnictwa żyje tutaj zaledwie kilka rodzin, wiele osób pracuje w znajdującym się we …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

anna jurkiewicz: dar smutny

Detal przydrożnego krzyża ufundowanego przez rodzinę Abelskich (portrety w medalionie) w 1921 roku, fot. Julia Biczysko

Gdy ktoś z mieszkańców wsi zjawia się z wieścią o śmierci członka swojej rodziny, domownicy zaczynają szykować się do odwiedzin u rodziny zmarłego. Szukają starych zeszytów z pieśniami i przypominają sobie melodie. Tego dnia starają się szybko skończyć prace gospodarskie, by po zapadnięciu zmroku zebrać się w domu zmarłego. W pokoju, w którym leży ciało, …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

maja dobiasz: „społeczność defaworyzowana” i „strażnicy folkloru”? antropologia współczesności w działaniu w załawie i cukrówce. raport z badań

ognisko pod świetlicą w Załawie, fot. Pola Rożek

Od 10 lat etnografki i kulturoznawcy badają wsie Broniów i Ostałówek w okolicach Szydłowca na Południowym Mazowszu. Są to miejscowości w regionie mocno doświadczonym przez przemiany gospodarcze ostatnich 25 lat, upadek przemysłu ciężkiego i problemy, z jakimi boryka się drobne rolnictwo. Zespół badawczy prowadzony przez Tomasza Rakowskiego, etnografa, autora książki Łowcy, zbieracze, praktycy niemocy. Etnografia …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

joanna kocemba: spektakl polskiej wsi

autor: Anna Weronika Brzezińska, http://pl.wikipedia.org/wiki/Perebory#/media/File:Perebory2.JPG

W wyobrażeniach społecznych na temat polskiej wsi wizerunek „wsi spokojnej, wsi wesołej” zdaje się przeważać nad innym, dość silnie ustereotypizowanym obrazem tej przestrzenni jako miejsca rozlicznych problemów społecznych. Według raportu CBOS opublikowanego w 2014 roku, ponad połowa Polaków marzy o życiu na wsi, a przeprowadzka w tereny pozamiejskie kojarzy się z awansem społecznym [Hipsz, 2014]. …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

monika borys: powrót jagny. o profanacjach w sztuce michała łagowskiego

Szereg popkulturowych obrazów wsi i „wiejskości” pojawiających się ostatnio w przestrzeni publicznej układa się w konserwatywny (pod względem estetycznym i epistemologicznym) cykl. Rok temu rekordy popularności wśród polskiej i zagranicznej publiczności biła piosenka My Słowianie, która wskrzesiła ideologię ludowości z jej wizją wsi jako rezerwuaru tradycji i „autentyczności” oraz figurą „kobiety z ludu” – synonimu …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

wojciech siudek: józef putek [1892-1974] – historyk chłopów

Józef Putek jako młody działacz ludowy - w pierwszym rzędzie w środku, autor nieznany, źródło: http://www.chocznia.cba.pl/historia.html

W swoim najbardziej znanym eseju Dwie dusze Jakub Bojko, działacz ludowy, pisarz i publicysta pisał: w nas [chłopach – przyp. W.S] pokutuje dusza bardzo starej brzydkiej pani, która zmarła w roku pańskim 1848, a zwała się pańszczyzną. Pani ta trzymała w niewoli strasznej przeszło 400 lat całe nasze chamskie plemię i zabiła w chłopie człowieka, …

Czytaj dalej
Wieś 4/2015

cfp: wieś

Dokumentalny film Piotra Brożka Niepamięć, którego premiera odbyła się na początku tego roku, stał się kolejnym – obok książek Jana Sowy i Andrzeja Ledera, płyty Gore – pieśni buntu i niewoli… kolektywu R.U.T.A czy spektaklu W imię Jakuba S. Moniki Strzępki i Pawła Demirskiego – katalizatorem dyskusji nad chłopskimi korzeniami i tradycjami kultury polskiej oraz …

Czytaj dalej